“คาเดอร์ ราห์มาน” ช่างปักชายในเมืองฮามี่

เมืองฮามี่ เขตปกครองตนเองชนชาติอุยกูร์ - ซินเจียง ประเทศจีน เป็นดินแดนที่ต้องเดินทางผ่านในเส้นทางสายไหมโบราณ และที่นี่ยังคงสืบทอดงานศิลปะการเย็บปักถักร้อยของชนชาติอุยกูร์โบราณเอาไว้ ทั้งนี้ ผู้หญิงชาวอุยกูร์ที่เก่งด้านการเย็บปักถักร้อยจะใช้เข็มเงินและด้ายหลากสีเป็นอุปกรณ์ในการปักลวดลายธรรมชาติต่าง ๆ เช่น ดอกไม้ พืช ธารน้ำไหล และภูเขา จากนั้นจะนำงานปักไปประดับรอบหมวกดอกไม้ ปลอกคอ ข้อมือ หรือในส่วนที่สะดุดตาของหมอนและผ้าปูที่นอน เพื่อแสดงถึงภูมิปัญญาและจินตนาการทางศิลปะที่หลากหลายของชนชาติอุยกูร์

คาเดอร์ ราห์มาน ชาวบ้านวัย 50 ปี ซึ่งอาศัยอยู่ในหมู่บ้านเฉียวม่ายจวงจือ เมืองฮามี่ เขาเติบโตขึ้นในครอบครัวช่างเย็บปักถักร้อย เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากแม่และน้องสาว จึงทำให้เขาชื่นชอบงานตั้งแต่อายุยังน้อย คาเดอร์แสดงความสามารถที่โดดเด่นในด้านการเย็บปักถักร้อย ครั้งแรกเขาได้ออกแบบลวดลายลงบนกระดาษ ต่อมาคุณแม่ของเขาได้นำลายนั้นมาเป็นแบบในงานปัก และสามารถขายออกไปได้ ซึ่งในขณะนั้นเขามีอายุเพียง 6 ขวบ

ในปี 2551 งานศิลปะเย็บปักถักร้อยของชนชาติอุยกูร์ได้รับการคัดเลือกให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมระดับชาติชุดที่ 2 ของจีน สิ่งนี้ทําให้คาเดอร์มีกําลังใจอย่างมาก ในปีต่อมา ในงานนิทรรศการศิลปะพื้นบ้านที่จัดขึ้นที่ศูนย์วัฒนธรรมฮามี่ ซึ่งผลงานเย็บปักถักร้อยของคาเดอร์จำนวน 10 ชิ้นได้รับความยกย่องจากผู้เชี่ยวชาญในท้องถิ่น นับแต่นั้นมาเขาก็มีชื่อเสียงมากขึ้นเรื่อย ๆ และผู้มีคนจํานวนมากเชิญเขาให้ออกแบบลวดลาย ผลงานเย็บปักถักร้อยก็จำหน่ายได้มากขึ้นเช่นกัน

ในปี 2558 คาเดอร์เป็นหนึ่งในผู้อบรมงานเย็บปักถักร้อยฮามี่ของซินเจียงครั้งแรกในมหาวิทยาลัยกวางโจว คาเดอร์ได้เรียนรู้เทคนิคอันประณีตของงานปักที่มีชื่อเสียง 4 ประเภทของจีน (ได้แก่ ศิลปะการเย็บปักถักร้อยเสฉวน ศิลปะการเย็บปักถักร้อยซูโจว ศิลปะการเย็บปักถักร้อยกวางโจว และศิลปะการเย็บปักถักร้อยหูหนาน) ซึ่งทำให้เขาเกิดแรงบันดาลใจขึ้น เมื่อกลับบ้านเกิด คาเดอร์หลอมรวมทักษะที่ได้เรียนรู้ให้เข้ากับงานปักแบบดั้งเดิมของบ้านเกิด สร้างสรรค์งานปักที่เป็นนวัตกรรมใหม่มากขึ้น

ปัจจุบัน คาเดอร์นอกจากจะทำงานด้านเย็บปักถักร้อยแล้ว เขายังได้เปิดหลักสูตรการฝึกอบรมเย็บปักถักร้อยและศิลปะการตัดกระดาษ อีกทั้ง อบรมความรู้ให้กับช่างปักมากกว่า 3,000 คนในเขตเมืองและชนบทของเมืองฮามี่

ก้านหนึ่งที่มีดอกไม้หลายดอก เป็นลวดลายที่โดดเด่นในการเย็บปักถักร้อยของชนชาติอุยกูร์ ซึ่งเป็นบนก้านดอกไม้เดียวกันจะมีดอกไม้หลากหลายชนิด เช่น ดอกโบตั๋น ดอกบัว และดอกบ๊วย บานสะพรั่งได้ในเวลาเดียวกัน คาเดอร์กล่าวว่า "เพียงคนเดียวพลังอาจจะไม่เข้มแข็งพอ แต่หากอาศัยความพยายามของช่างปักทุกคนจึงจะสามารถผลักดันให้งานศิลปะการเย็บปักถักร้อยของชนชาติอุยกูร์ก้าวหน้ามากขึ้น"

แหล่งที่มา:หนังสือพิมพ์The People's Daily

โกว เสี่ยวหรง/แปล

จารุวรรณ อุดมทรัพย์/พิสูจน์อักษร