ดอกไม้กินได้เมนูประจำวันของชาวยูนนาน

ตอนที่ผมเรียนอยู่ต่างประเทศเพื่อนร่วมชั้นและเพื่อนๆมักถามผมว่า“ที่ยูนนานทุกอย่างกินได้หมดรวมทั้งดอกไม้ด้วยเหรอ”

ทุกครั้งที่ผมได้ยินคำถามนี้ผมจะพูดติดตลกว่า“ปกติเราก็ไม่ได้เด็ดดอกไม้จากกระถางหรือแจกันกินแต่ที่ยูนนานมีดอกไม้หลายชนิดที่กินได้ซึ่งเราสามารถพบเห็นได้บ่อยบนโต๊ะอาหารของชาวยูนนาน”

พื้นที่หลายแห่งในจีนมีประเพณีการ“กินดอกไม้” มาช้านานชีว์หยวนกวีในยุครัฐศึกของจีน(476 - 211 ปีก่อนคริสตกาล) ได้ประพันธ์ไว้ใน“หลีเซา(离骚)” (บทกวีที่ยาวที่สุดในสมัยจีนโบราณ) กล่าวถึงการดื่มน้ำค้างดอกแมกโนเลียและการกินกลีบดอกเบญจมาศในฤดูใบไม้ร่วงสิ่งที่ทำให้ผมประทับใจมากที่สุดคือกวีหลินหงสมัยราชวงศ์ซ่งใต้(ค.ศ. 1127 - 1279) ที่บรรยายไว้ในตำรับอาหาร“บันทึกซานเจียชิงก้ง(山家清供)” ได้บันทึกถึง“ฮัวช่วน” กว่าสิบชนิด(คำศัพท์นี้หมายรวมถึงอาหารของว่างกับข้าวสุราที่ทำจากดอกไม้ในสมัยโบราณของจีน) รวมถึงเกี๊ยวดอกบ๊วปลานึ่งฝักบัวขนมดอกกุ้ยฮวาฯลฯอาหารรสเลิศเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความหลงใหลในดอกไม้ของ

กวีจีนในภูมิภาคกังหนำสมัยนั้น

ทุกวันนี้ยังมีขนมอบที่ทำจากดอกไม้มากมายในหลายพื้นที่ของจีนอย่างไรก็ตามหากจะกล่าวถึงการผสมผสานดอกไม้กับอาหารประจำวันได้อย่างลึกซึ้งที่สุดก็คงต้องเป็นยูนนาน

นี่เป็นเพราะสภาพอากาศและสภาพทางภูมิศาสตร์ที่เป็นเอกลักษณ์พิเศษของยูนนานตลอดจนวัฒนธรรมที่หลากหลายของชนชาติต่างๆ  ด้านหนึ่งในฐานะที่เป็น“อาณาจักรแห่งพืช” และ“สวนดอกไม้ของโลก” ยูนนานมีดอกไม้หลากหลายสายพันธุ์และมีผลิตภัณฑ์ดอกไม้จำนวนมาก  อีกด้านหนึ่งด้วยฝีมือที่ประณีตของชนชาติต่างๆดอกไม้ได้แปรเปลี่ยนเป็นอาหารที่มีรสชาติเฉพาะตัวต่างต่างนานาซึ่งชวนให้ผู้คนต้องน้ำลายสอ

ที่ยูนนาน“การกินดอกไม้” เป็นธรรมเนียมการบริโภคอาหารที่ขาดไม่ได้ไม่ว่าจะในนครคุนหมิงเมืองเหมิงจื้อแคว้นปกครองตนเองชนชาติไป๋ต้าหลี่แคว้นปกครองตนเองชนชาติไตและจิ่งโพเต๋อหงและแคว้นปกครองตนเองชนชาติไตสิบสองพันนามักจะมีอาหารมากมายบนโต๊ะที่ใช้ดอกไม้เป็นสื่อในการดึงคุณเข้าสู่สี่ฤดูของยูนนานเช่นขนมเปี๊ยะไส้ดอกไม้ขนมจีนข้ามสะพานใส่ดอกเก็กฮวยแกงจืดเผือกใส่ดอกไห่ช่ายหมกปลีกล้วยไข่เจียวดอกไม้จินเช้ฯลฯในฐานะที่เป็นชาวยูนนานบางครั้งผมไม่รู้ด้วยซ้ำว่ากำลังกินดอกไม้อยู่ดอกไม้มีอยู่ทั่วไปในอาหารยูนนาน

เป็นเวลานานแล้วที่ความทรงจำเกี่ยวกับฤดูกาลของผมมักจะเกี่ยวข้องกับดอกไม้ในอาหารเสมอตัวอย่างเช่นน้ำตาลกุหลาบสักช้อนในฤดูร้อนและมะเขือม่วงต้มดอกเผือกที่เผ็ดร้อนและอบอุ่นหัวใจในฤดูหนาว... น้ำตาลกุหลาบเป็นเหมือนแยมดอกกุหลาบที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของยูนนานกลีบกุหลาบที่เก็บมาสดๆจะถูกแช่ในเหยือกที่เต็มไปด้วยเหล้าขาวและน้ำตาลทรายแดงปิดฝาให้สนิทแล้วหมักไว้ครึ่งเดือนก็จะสามารถลิ้มรสอันหอมหวานของน้ำตาลกุหลาบ  ในความคิดของผมข้าวแช่ที่เย็นสดชื่นคือ“คู่แท้” ของน้ำตาลกุหลาบ  ทุกครั้งที่ผมไปเมืองอวี้ซีผมจะไปร้านเล็กๆที่ถนนคนเดินใจกลางเมืองแล้วสั่งข้าวแช่โรยน้ำตาลกุหลาบหนึ่งชามจึงจะรู้สึกคุ้มค่ากับการเดินทาง

หากข้าวแช่โรยน้ำตาลกุหลาบคือ“เครื่องดับร้อน” มะเขือม่วงต้มดอกเผือกคือความทรงจำที่ดีที่สุดของผมเกี่ยวกับบ้าน  ทุกฤดูหนาวคุณยายจะซื้อดอกเผือกเป็นกำๆจากตลาดปอกเปลือกล้างแล้วผัดกับมะเขือม่วงและซอสเต้าเจี้ยวแบบเผ็ดคุณยายมาจากนครฉงชิ่งแต่หลังจากใช้ชีวิตอยู่ในยูนนานหลายปีเธอก็เข้าใจถึงวัฒนธรรมการกินดอกไม้ของชาวยูนนานอย่างถ่องแท้

เมื่อได้เคี้ยวดอกเผือกกรุบกรอบผมก็รู้ว่า“การกินดอกไม้” จะได้รับการสืบสานต่อจากรุ่นสู่รุ่นผ่านโต๊ะอาหารของชาวยูนนานแต่ละคน...

ตำราภาพอาหารเมนูดอกไม้ในยูนนาน

ในฐานะอาณาจักรแห่งดอกไม้มณฑลยูนนานจึงมีดอกไม้กินได้มากกว่า300 ชนิดเราไปดูกันว่ามีดอกไม้ชนิดไหนบ้างที่ทั้งสวยและอร่อย

ดอกไห่ช่าย

ดอกไห่ช่ายโดยทั่วไปมักจะนิยมนำมาผัดกับน้ำมันทำยำหรือไม่ก็ทำเป็นต้มจืด

ดอกทับทิม

ดอกทับทิมสามารถนำมาผัดกับเนื้อสัตว์ต่างๆเช่นแฮมยูนนานเป็นต้น

หัวปลีหรือปลีกล้วย

หัวปลีสามารถนำมาทำเป็นยำหัวปลีหัวปลีชุบแป้งทอดหมกหัวปลีเป็นต้น

ดอกถังหลี

เป็นเมนูหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในงานเลี้ยงสารพัดดอกไม้ของยูนนาน

ดอกจินเช้

ดอกจินเช้ผัดไข่ไก่รสชาติที่หอมอร่อย