บทวิเคราะห์ : การแลกเปลี่ยนส่วนภูมิภาคส่งเสริมการพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาอย่างทรงพลัง

บ่ายวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ.2566 ณ มหาศาลาประชาชนกรุงปักกิ่ง นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนพบหารือกับนายเกวิน นิวซัม ผู้ว่าการรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐอเมริกา

ในประเทศจีน เมืองซานฟรานซิสโกรัฐแคลิฟอร์เนียเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง ในสหรัฐอเมริกา ไชน่าทาวน์แห่งแรกก็เกิดที่รัฐแคลิฟอร์เนีย โดยรัฐแคลิฟอร์เนียมีมิตรสัมพันธ์ความร่วมมือกับจีนมาอย่างช้านาน เป็นหนึ่งในรัฐที่ดำเนินความร่วมมือทางเศรษฐกิจกับจีนมากที่สุดในบรรดารัฐของสหรัฐอเมริกา การแลกเปลี่ยนความร่วมมือส่วนภูมิภาคเป็นองค์ประกอบสำคัญแห่งความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกามาโดยตลอด ซึ่งมีหลายรูปแบบมีความยืดหยุ่นและมีความเหนียวแน่นอย่างมาก

หลายเดือนมานี้ การไปมาหาสู่กันระหว่างเจ้าหน้าที่ระดับสูงจีน-สหรัฐอเมริกาใกล้ชิดกันมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ในบรรดาเจ้าหน้าที่สหรัฐอเมริกาที่เยือนจีนนั้น นายเกวิน นิวซัมได้รับความสนใจอย่างสูง แหล่งข่าวรายงานว่า นายเกวิน นิวซัม ผู้ว่าการรัฐแคลิฟอร์เนียเริ่มการเดินทางเยือนจีนตั้งแต่วันที่ 23 ตุลาคมเป็นเวลา 1 สัปดาห์ เขานำคณะเยือนฮ่องกง เซินเจิ้น กว่างโจว ปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้และมณฑลเจียงซู กำหนดการเดินทางแน่นมาก ทำให้รู้สึกได้ถึงความปรารถนาอันแรงกล้าของนายเกวิน นิวซัมที่จะใช้การเยือนหลายพื้นที่ของจีนในครั้งนี้เพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับวงการต่าง ๆ ของจีน

บุคคลภายนอกเชื่อว่า การเดินทางของนายเกวิน นิวซัมครั้งนี้ย่อมจะประสบผลสำเร็จมากมาย ไม่เพียงแต่จะขยายการแลกเปลี่ยนความร่วมมือด้านเศรษฐกิจการค้า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การศึกษา วัฒนธรรม เยาวชน เป็นต้น หากยังจะสานต่อมิตรภาพดั้งเดิมและความสัมพันธ์ความร่วมมือระหว่างรัฐแคลิฟอร์เนียกับจีน กล่าวได้โดยไม่เกินจริงว่า มิตรภาพดั้งเดิมนี้นับเป็นประกายแห่งการเคารพกัน อยู่ด้วยกันอย่างสันติ อำนวยประโยชน์แก่กันเพื่อชัยชนะร่วมกันระหว่างจีนกับสหรัฐอเมริกาสองประเทศมหาอำนาจมีความหมายสำคัญยิ่งต่อความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาตลอดจนสันติภาพและความมั่นคงของทั่วโลก

นักวิเคราะห์เห็นว่า การที่รัฐแคลิฟอร์เนียมีความสุขุมและความมั่นคงในการจัดการความสัมพันธ์กับจีน สาเหตุสำคัญมากที่สุดคือตระหนักแล้วว่า การไปมาหาสู่กันด้านเศรษฐกิจการค้าแยกไม่ออกจากความร่วมมือและการเปิดกว้าง ความร่วมมือที่เป็นรูปธรรมโดยไม่แยแสต่อการแบ่งเขตตามอุดมการณ์จะนำมาซึ่งผลสำเร็จที่แท้จริงซึ่งมีประโยชน์ต่อการพัฒนาของภูมิภาคและความผาสุกของประชาชน รัฐแคลิฟอร์เนียเป็นรัฐใหญ่ที่สุดของสหรัฐอเมริกา มีความร่วมมือทางเศรษฐกิจการค้ากับจีนอย่างใกล้ชิดมากที่สุด ไม่ว่าอุตสาหกรรมไฮเทคหรือการเกษตรล้วนมีโอกาสความร่วมมืออย่างมาก ส่วนในด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เดือนสิงหาคมปีนี้ รัฐแคลิฟอร์เนียกับมณฑลไหหลำของจีนยังได้ลงนามบันทึกช่วยจำว่าด้วยการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

ในช่วงที่ผ่านมา เนื่องจากนักการเมืองสหรัฐอเมริกาบางคนมีความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับจีน ทำให้มีนโยบายกับจีนที่ผิดพลาด ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกา เผชิญกับความยากลำบากอย่างมากและความท้าทายที่หนักหนาสาหัส การแลกเปลี่ยนอย่างลุ่มลึกระหว่างกันถูกบล็อก  ส่วนความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาควรไปในทิศทางใดขึ้นอยู่กับการกระทำของผู้คน

ในขณะพบหารือกับนายเกวิน นิวซัม ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงหวนรำลึกถึงอดีตที่เคยเยือนรัฐแคลิฟอร์เนียด้วยปีติ ได้กล่าวถึงการพัฒนาที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาส่วนภูมิภาคของจีน พร้อมย้ำว่า การพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาต้องผนึกกำลังจากทุกฝ่าย  ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกา พื้นฐานอยู่ที่พลเรือน ความหวังอยู่ที่ประชาชน อนาคตอยู่ที่เยาวชน พลังแห่งชีวิตอยู่ที่ภูมิภาค  เราสามารถส่งเสริมการพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกา สร้างบรรยากาศที่ดีแห่งความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกา

4 ประโยคดังกล่าวของประธานาธิบดีสี จิ้นผิงว่าด้วยความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาก็นับเป็นการชี้ทางให้ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกามีความมั่นคงและกระเตื้องขึ้น ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงวิธีที่ถูกต้องแห่งการอยู่ร่วมกันระหว่างจีนกับสหรัฐอเมริกาในยุคสมัยใหม่

ในขณะพบกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง นายเกวิน นิวซัมพูดประโยคหนึ่งว่า ในโลกนี้ไม่มีความสัมพันธ์ระหว่างประเทศใด สำคัญกว่าความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐอเมริกากับจีน

เรื่องจริงก็เป็นเช่นนั้น ในฐานะสองประเทศใหญ่ในโลก จีนกับสหรัฐอเมริกาจะกำหนดวิธีที่ถูกต้องแห่งการอยู่ร่วมกันหรือไม่ เกี่ยวข้องกับสันติภาพการพัฒนาของโลกและอนาคตของมวลมนุษยชาติ โดยจีนยินดีจับมือกับสหรัฐอเมริกาผลักดันความร่วมมือที่อำนวยประโยชน์แก่กัน ควบคุมความแตกต่างอย่างเหมาะสม ร่วมแรงร่วมใจกันรับมือกับความท้าทายระดับโลก ประสบความสำเร็จและความเจริญรุ่งเรืองร่วมกัน สร้างความผาสุกให้กับประชาชนสองประเทศ ทำประโยชน์แก่โลก

เมื่อทบทวนอดีต จีนกับสหรัฐอเมริกาได้เดินฝ่าคลื่นลมมาครึ่งศตวรรษตั้งแต่การหารือกันเพื่อสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตจนถึงวันนี้ ได้สะสมประสบการณ์และบทเรียนอย่างสมบูรณ์ แต่ต้องยอมรับว่า หนทางการพัฒนาให้ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาเดินไปข้างหน้าไม่ง่าย การส่งเสริมให้ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกากลับมามีความมั่นคงเป็นภารกิจสำคัญของสองประเทศในเวลานี้

ในขณะนี้ ตามคำเชิญของแอนโทนี  บลิงเคน รัฐมนตรีว่าการทระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา นายหวังอี้ กรรมการกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน รัฐมนตรีว่าการทระทรวงการต่างประเทศจีนเยือนสหรัฐอเมริกาในระหว่างวันที่ 26 - 28 ตุลาคม พ.ศ.2566 สื่อมวลชนหลักของประเทศต่าง ๆ พากันแสดงความคิดเห็นว่า การเยือนครั้งนี้เป็นการบ่งบอกว่า จีนกับสหรัฐอเมริกาสองประเทศกำลังพยายามส่งเสริมความร่วมมือระหว่างกัน ควบคุมความแตกต่างและสิ่งกีดขวางในความสัมพันธ์ระหว่างกันอย่างเหมาะสม

ดั่งที่ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงกล่าวไว้ว่า จีนกับสหรัฐอเมริกาเป็น 2 เขตเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในโลก เศรษฐกิจโดยรวมมากกว่า 1 ใน 3 ของโลก ประชากรคิดเป็นเกือบ 1 ใน 4 ของโลก ยอดการลงทุนทวิภาคีคิดเป็นประมาณ 1 ใน 5 ของโลก ผลประโยชน์ทั้งสองฝ่ายหลอมรวมกันอย่างใกล้ชิดเป็นอย่างยิ่ง การพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐอเมริกาจนถึงวันนี้ ผลสำเร็จได้มาไม่ง่าย  จึงคุ้มค่าต่อการทะนุถนอมเป็นอย่างยิ่ง นโยบายของจีนที่มีต่อสหรัฐอเมริกามาโดยตลอด ก็คือเคารพกัน อยู่ด้วยกันอย่างสันติ ร่วมมือเพื่อชัยชนะร่วมกัน โดยจีนจะใช้ความพยายามตามทิศทางนี้ ก็หวังว่า สหรัฐอเมริกาจะพบกันครึ่งทางกับจีน

เขียนโดย ชุย อี๋เหมิง ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CMG)