บทวิเคราะห์ : การเดินทางของสื่อมวลชน “หุ้นส่วนอาเซียน” มีทั้งผลสำเร็จและไมตรีจิตที่แท้จริง

วันที่ 6 มิถุนายนที่ผ่านมา มีการจัดฟอรั่มความร่วมมือสื่อมวลชน “หุ้นส่วนอาเซียน” 2023 ที่เมืองหนานหนิง เขตปกครองตนเองชนเผ่าจ้วงกว่างซีของจีน โดยไชน่ามีเดียกรุ๊ป (CMG) และทางการเขตปกครองตนเองชนเผ่าจ้วงกว่างซี   ผู้แทนสื่อมวลชน องค์กรสากลตลอดจนผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการกว่า 200 คนจากจีนและอาเซียนหารือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในรูปแบบออนไลน์และออฟไลน์ภายใต้หัวข้อ “การสร้างสรรค์·จับมือกัน·ก้าวไปข้างหน้า” เพื่อนำเสนอภูมิปัญญาและพลังให้กับการสร้างประชาคมจีน-อาเซียนที่มีอนาคตร่วมกันให้แน่นแฟ้นขึ้น

นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีไทยกล่าวสุนทรพจน์ผ่านระบบวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ว่า มิตรสัมพันธ์ไทย-จีนมีมาช้านาน ความร่วมมือด้านการเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรมและการศึกษาระหว่างสองประเทศมีการพัฒนาอย่างมาก เรื่องราวความร่วมมือฉันมิตรในด้านต่าง ๆ ระหว่างไทย-จีนแยกไม่ออกจากความพยายามของสื่อมวลชนสองประเทศ การพัฒนาของจีนมีการเปลี่ยนแปลงใหม่ในแต่ละวัน โดยเฉพาะการสร้างความทันสมัยแบบจีนประสบผลสำเร็จอย่างเป็นประวัติการณ์ ได้รับความสนใจอย่างสูงจากประชาคมโลก ประชาชนไทยตลอดจนอาเซียนให้ความสนใจกับเรื่องราวและผลสำเร็จด้านการพัฒนาของจีนมากขึ้น  หวังว่า จะได้รับทราบความก้าวหน้าของจีนและแผนการแก้ไขปัญหาในด้านต่าง ๆ ของจีน รอคอยว่า อาศัยกำลังของสื่อมวลชน ส่งเสริมการเผยแพร่ความร่วมมือฉันมิตรระหว่างอาเซียนกับจีนและไทยกับจีน เล่าเรื่องราวที่ยอดเยี่ยมแห่งความร่วมมือเพื่อชัยชนะร่วมกันสู่โลกด้วยรูปแบบตัวอักษร ภาพ คลิปสั้นหรือสารคดีอย่างเที่ยงตรง เชื่อว่า การแลกเปลี่ยนความร่วมมือในทุกด้านระหว่างไทย-จีนจะมีกระแสใหม่

ในฟอรั่ม นายอดิศักดิ์ ลิมปรุ่งพัฒนกิจ กรรมการสมาคมทีวีดิจิทัล และที่ปรึกษา บริษัท เนชั่น กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า เนชั่น กรุ๊ปร่วมมือกับไชน่ามีเดียกรุ๊ปอย่างแข็งขัน ร่วมจัดทำรายการโทรทัศน์ 'จับจ้องมองจีน' ซึ่งได้ออกอากาศมา 1 ปีแล้ว เมื่อเดือนมกราคมปีนี้ รายการดังกล่าวได้รับรางวัลกินรีทอง มหาชน สาขารายการโทรทัศน์ยอดนิยมแห่งปี

ในฐานะหนึ่งในกิจกรรมต่าง ๆ ของฟอรั่มฯ ระหว่างวันที่ 6 - 10 มิถุนายนที่ผ่านมา คณะสื่อมวลชน “หุ้นส่วนอาเซียน” เพื่อมองความทันสมัยแบบจีน ได้สื่อข่าวที่เมืองกุ้ยหลิน หลิ่วโจว ชิวโจวและเป่ยไห่ โดยคณะได้เดินทางถึงโรงงานผลิตบะหมี่หอยขม ห้องแล็บรถยนต์ไฟฟ้า ท่าเรืออัตโนมัติ พิพิธภัณฑ์ พื้นที่ชุ่มน้ำริมทะเล เป็นต้น ทำความรู้จักความคืบหน้าของความทันสมัยแบบจีนในกว่างซีในหลากหลายมิติ

ผู้สื่อข่าวไทยทั้ง 3 คนได้แก่ คุณชิบ จิตนิยม ผู้ดำเนินรายการเนชั่นทีวี นางสาวประวีณมัย บ่ายคล้อย ผู้ประกาศข่าวช่อง 3 และนายยุทธิยง ลิ้มเลิศวาที ผู้สื่อข่าว หนังสือพิมพ์ผู้จัดการได้ร่วมการสื่อข่าวที่เมืองหลิ่วโจว ชิวโจวและเป่ยไห่

ในฐานะผู้สื่อข่าวจีนที่ร่วมรายงานข่าวกิจกรรมครั้งนี้ ผมได้เห็นผู้สื่อข่าวไทยทำงานตลอดทางและประสบผลสำเร็จตลอดทาง โดยการเดินทางมาหลายวันไม่เพียงแต่ทำให้สมาชิกคณะผู้สื่อข่าวได้เห็น “ทำไมจีนจึงประสบผลสำเร็จได้แบบนี้” ก็ได้ส่งเสริมความเข้าใจซึ่งกันและกัน กระชับมิตรภาพด้วย

ในขณะที่สื่อข่าวที่บริษัทหลัวป้าหวาง เมืองหลิ่วโจว คุณชิบ จิตนิยมสนใจอุตสาหกรรมบะหมี่หอยขมเป็นอย่างยิ่ง เขาจับมือผมร่วมทำรายการอยู่ข้างนอกโรงงานผลิตบะหมี่หอยขม เขาบอกกับผมว่า โรงงานผลิตบะหมี่หอยขมนับเป็นอุตสาหกรรมรุ่นใหม่ สิ่งที่ทำให้เขาประหลาดใจก็คือ เมื่อปีที่แล้ว ห่วงโซ่ครบวงจรของอุตสาหกรรมบะหมี่หอยขมหลิ่วโจวสร้างรายได้มากกว่า 60,000 ล้านหยวน อาจไม่น่าเชื่อว่าจะมีผลกำไรมากถึงขนาดนี้ ซึ่งก็แสดงว่า จีนสามารถเอาวัตถุดิบแปรรูปเพิ่มมูลค่าเพิ่ม คุณชิบเคยเอาข้อมูลอุตสาหกรรมบะหมี่หอยขมจากจีนทำเป็นข่าวและออกอากาศในเนชั่นทีวี ผู้ชมให้ความสนใจกับเรื่องนี้เป็นอย่างมาก เวลานี้ คนไทยสามารถซื้อบะหมี่หอยขมจากแพลตฟอร์มอี-คอมเมิร์ซได้อย่างสะดวก อาทิ Lazada Shopee เป็นต้น

ในขณะทำข่าวที่บริษัท SAIC-GM-Wuling นางสาวประวีณมัย บ่ายคล้อยสนใจอุตสาหกรรมรถยนต์พลังงานใหม่ของจีนเป็นอย่างมาก เธอเห็นว่า การพัฒนาอุตสาหกรรมรถยนต์เป็นหนึ่งในการสะท้อนความทันสมัยแบบจีน จากเวลาที่ผ่านมา จีนให้ความสำคัญกับการนวัตกรรมทางเทคนิคและการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ อย่างเช่นรถยนต์ยี่ห้ออู่หลิงที่เราเยี่ยมชมวันนี้ ก็ได้ผ่านกระบวนการศึกษาวิจัยและนวัตกรรม จนพัฒนาจากต้นแบบเป็นสินค้าวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีจากจุดเริ่มต้นถึงปลายทาง กล่าวได้ว่า การพัฒนาอุตสาหกรรมก็ได้ขับเคลื่อนความทันสมัยแบบจีน เธอบอกกับผมว่า เวลานี้ รถยนต์ไฟฟ้าได้รับความนิยมในประเทศไทย โดยเฉพาะรถยนต์ไฟฟ้าจากจีน โดยวิสาหกิจรถยนต์พลังงานใหม่จีนหลายแห่งเปิดโรงงานที่ไทย ราคาของรถยนต์พลังงานใหม่จีนไม่แพง เป็นราคาที่สมเหตุสมผล และมีจุดเด่นในด้านการออกแบบ ความปลอดภัยและนวัตกรรม ฉะนั้น จำนวนรถยนต์พลังงานใหม่จีนในไทยเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในอนาคตจะมีมากขึ้นอีก

ส่วนนายยุทธิยง ลิ้มเลิศวาทีชื่นชมท่าเรืออัตโนมัติของท่าเรืออ่าวเป่ยปู้ที่เมืองชินโจว เขากล่าวว่า หลังจากเห็นคำบรรยายแล้ว เขาได้รับทราบว่า สินค้าจากไทย ลาว กัมพูชา เมียนมาร์สามารถเดินทางถึงอ่าวเป่ยปู้ในอนาคตอย่างสะดวกมากขึ้น ในที่สุดผ่านอ่าวเป่ยปู้เชื่อมโยงยุโรป ซึ่งได้เปิดมิติใหม่แห่งประวัติศาสตร์การค้า เมื่อก่อนเขาไม่ค่อยรู้จักเนื้อหาที่เป็นรูปธรรมของข้อริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง แต่ภาพที่เขาเห็นกับตาครั้งนี้ทำให้เขาตระหนักว่า ข้อริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางสามารถส่งเสริมการไปมาหาสู่กันด้านการค้าในไม่กี่ปี ผลักดันการพัฒนาเศรษฐกิจ เขาเปรียบจีนเป็นหัวรถจักร ส่วนประเทศอาเซียนก็เปรียบเสมือนขบวนรถตามจีน จีนกำลังลากอาเซียนเดินไปข้างหน้า

นอกจากสื่อข่าวแล้ว ในการเดินทางครั้งนี้ สิ่งที่ทำให้ผู้สื่อข่าวประทับใจอีกเหมือนกันก็คือมิตรภาพระหว่างหุ้นส่วนอาเซียน เมื่อก่อน ผมกับคุณชิบเคยร่วมจัดทำรายการ แต่เป็นการทักทายผ่านหน้าจอ ไม่เคยพบกันจริง คราวนี้มีโอกาสได้ พบกัน พวกเราทั้งสองคนร่วมจัดรายการในทุกสถานที่ทำข่าว ซึ่งทำให้รายการมีชีวิตชีวาน่าดูมากขึ้น การแลกเปลี่ยนปฏิสัมพันธ์กันก็ใกล้ชิดกันมากขึ้น เมื่อส่งคุณชิบที่สนามบินเป่ยไห่ พวกเรานัดว่า ภายหลังหากมีโอกาศจะพบกันอีก

ในวันที่สองที่อยู่ในเมืองชินโจว นายยุทธิยง ลิ้มเลิศวาที รับประทานอาหารแล้วก้างปลาติดคอ เขาอยากจะคายเองแต่ทำอย่างไรก็ไม่สำเร็จ คุณเหลย์ เต๋อซิน ผู้สื่อข่าวภาคภาษาไทยไชน่ามีเดียกรุ๊ปกับผมรีบรายงานหัวหน้าทีมและพานายยุทธิยงไปหาหมอที่โรงพยาบาลเหริมหมินที่สองแห่งเมืองชินโจวอย่างเร่งด่วนภายใต้การอำนวยการของทางการท้องถิ่น โดยรองผู้ว่าการฝ่ายประชาสัมพันธ์แห่งคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำเมืองชินโจวเป็นผู้ติดตามตลอดทางและจัด “ช่องทางสีเขียว” ผู้อำนวยการแผนกหู คอ จมูกแห่งโรงพยาบาลออกตรวจและใช้อุปกรณ์มืออาชีพคีบก้างปลาออกจากคอ โดยก้างปลายาว 2 เซนติเมตรเศษ ๆ นายยุทธิยง ลิ้มเลิศวาทีไหว้ขอบคุณเจ้าหน้าที่รักษาพยาบาลและผู้ติดตาม  เขาชื่นชมว่า ได้สัมผัสถึงการคุ้มครองด้านการรักษาพยาบาลแห่งความทันสมัยแบบจีนที่โรงพยาบาลในเมืองชินโจว ระดับการรักษาพยาบาลจีนสุดยอด เจ้าหน้าที่รักษาพยาบาลจีนมีน้ำใจดี ประสบการณ์นี้ยากจะลืมตลอดไป

อย่างเช่นคุณชิบกล่าวในงานสัมมนาแห่งฟอรั่มความร่วมมือสื่อมวลชน “หุ้นส่วนอาเซียน” ว่า การเดินทางถึงนี้ เขาได้เห็นตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมของกว่างซีที่บรรลุความทันสมัยแบบจีนด้วยวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี สำหรับความสัมพันธ์จีน-ไทย มีประโยคหนึ่งเรียกว่า “จีน-ไทยใช่อื่นไกล พี่น้องกัน” ส่วนจีนกับอาเซียนเป็นคู่ค้าใหญ่ที่สุดซึ่งกันและกัน ทั้งสองฝ่ายมีความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกัน ฉะนั้น ก็อาจจะกล่าวได้ว่า จีนกับอาเซียนใช่อื่นไกล ครอบครัวเดียวกัน

คำกล่าวของคุณชิบได้ตีความความหมายที่แท้จริงของ “หุ้นส่วนอาเซียน” ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นการแลกเปลี่ยนความร่วมมือระหว่างสื่อมวลชน หากยังรวมถึงการติดต่อปฏิสัมพันธ์กัน และใส่ใจดูแลกันระหว่างผู้สื่อข่าว พวกเราก็หวังว่า มิตรภาพแบบนี้จะอยู่นิรันดร

เขียนโดย ชุย อี๋เหมิง ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CMG)