บทวิเคราะห์ - ญี่ปุ่นเผยจุดมุ่งหมายทางนโยบายต่อจีน

วันที่ 12 มิถุนายน การประชุมเสวนาแชงกรีลา (Shangri-La Dialogue) สิ้นสุดลงที่สิงคโปร์ นายฟูมิโอะ คิชิดะ นายกรัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่นก็ได้ร่วมกล่าวปราศรัยในที่ประชุม ซึ่งสื่อญี่ปุ่นมีการประเมินว่า “พุ่งเป้ามายังจีนโดยตรง เป็นการเปิดความมุ่งหมายที่เป็นปรปักษ์กับจีนในด้านทหารและเศรษฐกิจ”

นับเป็นครั้งที่ 2 ที่นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นกล่าวปราศรัยในที่ประชุมแชงกรีลา ซึ่งครั้งก่อนคือปี 2014 นายชินโซ อาเบะ นายกรัฐมนตรีได้กล่าวคำพูดโจมตีจีนแบบไม่ระบุชื่อ เมื่อเทียบกับ 8 ปีก่อนแล้ว คำปราศรัยของนายฟูมิโอะ คิชิดะ มิเพียงแต่ป่าวร้องพุ่งเป้ามายังจีนอย่างรอบด้าน ไม่ว่าจะเป็นการเมือง ทางทหารและเศรษฐกิจเท่านั้น ยังได้ประกาศเพิ่มงบประมาณทางทหาร กระทั่งยุยงประเทศเอเชียอื่น ๆ ให้เป็นปรปักษ์กับจีนด้วย

ระหว่างการประชุมแชงกรีลาครั้งนี้ ฝ่ายญี่ปุ่นกล่าวว่าจะเสริมการแลกเปลี่ยนและความช่วยเหลือทางทหารกับประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมุ่งหวังที่จะชักจูงบางประเทศเข้าร่วมแนวทางเป็นปรปักษ์กับจีน แต่ผลสุดท้ายน่าจะทำให้ญี่ปุ่นผิดหวัง

ยกตัวอย่างเช่น รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมอินโดนีเซียกล่าวในที่ประชุมแชกรีลาว่า อินเดียให้ความเคารพต่อประเทศใหญ่ทั้งหมด ดังนั้น จะไม่เข้าร่วมพันธมิตรทางทหารใด ๆ รัฐมนตรีกลาโหมมาเลเซียกล่าวเน้นในที่ประชุมว่า “อาเซียนจะตัดสินใจหนทางของตน” ส่วนประเทศเอเชียตะวันออกอื่น ๆ ก็พากันแสดงว่าไม่ขอเลือกข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ในประวัติศาสตร์ประเทศเอเชียส่วนใหญ่เคยถูกจักรวรรดินิยมญี่ปุ่นทำร้าย จึงสามารถรู้ถึงความมุ่งหมายของนักการเมืองญี่ปุ่นอย่างชัดเจน

การพัฒนาของจีนเป็นโอกาสแต่ไม่ใช่ภัยคุกคาม นี่เป็นความรับรู้ของประเทศเอเชียส่วนใหญ่ นักการเมืองญี่ปุ่นคงต้องพบกับความผิดหวัง การที่ญี่ปุ่นป่าวร้องสร้างความปรปักษ์ต่อจีนอย่างรอบด้านนั้น เป็นการทำลายระเบียบสากลและสันติภาพความมั่นคงของภูมิภาค ญี่ปุ่นเป็นประเทศพ่ายแพ้ในสงครามโลกครั้งที่ 2 เวลาผ่านไปไม่นานนักการเมืองญี่ปุ่นเปิดโปงความมุ่งหมายของนโยบายต่อจีน แต่คงจะพาให้ญี่ปุ่นตกสู่เหวลึกอีกครั้ง