หนุ่มยูนนานผู้รังสรรค์สิ่งแปลกใหม่ให้กับกระดาษชนชาติไตอายุนับพันปี

“ผมอยากสร้างโครงการสัมผัสประสบการณ์ที่น่าประทับใจให้กับงานฝีมือกระดาษทำมือของชนชาติไต ทำให้หมู่บ้านม่านจาวกลายเป็นแหล่งเรียนรู้และสัมผัสประสบการณ์การทำกระดาษไต” ณ หมู่บ้านม่านจาว ตำบลเหมิงหุน อำเภอเหมิงไห่ แคว้นปกครองตนเองชนชาติไตสิบสองพันนา มณฑลยูนนานทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศจีน อันเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ศิลปะม่านถัวหลัวซึ่งจัดแสดงนิทรรศการที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของงานฝีมือกระดาษชนชาติไต คุณหลี่ จิ้นหยวน ซึ่งเป็นเจ้าของสถานที่แห่งนี้ เขาเป็นชายหนุ่มที่คลั่งไคล้ในความมีเสน่ห์ของเทคนิคเก่าแก่แห่งมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมการทำกระดาษชนชาติไตและยังได้สร้างสรรค์กระดาษธรรมดา ๆ ให้มีความทันสมัยมากขึ้นอีกด้วย

“กระดาษชนชาติไต” เป็นหนึ่งในเทคนิคการผลิตกระดาษแบบดั้งเดิมที่สุดที่สามารถพบเห็นได้ในประเทศจีน ซึ่งกระบวนการผลิตนั้น เป็นที่รู้จักกันในฐานะ “ฟอสซิสที่มีชีวิต” ของการผลิตกระดาษจีนโบราณ  ทุกปีในช่วงเดือนกรกฎาคมและสิงหาคม ผู้ทำกระดาษจะเดินทางขึ้นไปบนภูเขาเพื่อเก็บวัตถุดิบในการทำกระดาษ หลังจากเลือกเปลือกไม้ที่เหมาะสมได้แล้ว ก็จะนำไปผ่านกรรมวิธีต่าง ๆ 5 ขั้นตอน และ 11 กระบวนการ ได้แก่ การแช่น้ำ ทำให้น้ำระเหยออก การบดป่นเยื่อกระดาษ ขั้นตอนการขึ้นแผ่นกระดาษ และการตากกระดาษให้แห้ง ก็จะได้กระดาษชนชาติไตที่ทั้งบางและเหนียวคงทนไม่ผุพังง่าย ในปี พ.ศ. 2549 “เทคนิคการทำกระดาษด้วยมือของชนชาติไต” ในหมู่บ้านม่านจาว ได้รับการบันทึกให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมแห่งชาติจีนชุดแรกและรายการคุ้มครองมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมชุดแรกในมณฑลยูนนาน

เป็นเวลากว่าช้านานที่สมาชิกชาวไตได้นำกระดาษไตมาใช้ประโยชน์ในการทำร่มกระดาษ โคมไฟ หรือเขียนพระไตรปิฎก ฯลฯ แต่อย่างไรก็ตามในสายตาของคุณหลี่ จิ้นหยวนแล้ว กระดาษชนชาติไตยังสามารถนำไปประดิษฐ์สิ่งของได้อีกมากมาย

ในปี พ.ศ. 2560 ด้วยความชื่นชอบกระดาษชนชาติไต ทำให้คุณหลี่ จิ้นหยวน ซึ่งเกิดในยุค 80 เลือกที่จะตั้งถิ่นฐานในหมู่บ้านม่านจาวและเริ่มต้นทำของธุรกิจของตัวเอง ในไม่ช้าเขาก็พบว่านักเที่ยวที่เดินทางมาที่นี่เริ่มรู้สึกเบื่อหน่ายกับความธรรมดาของการเที่ยวชมและการช้อปปิ้งที่เรียบง่าย นักท่องเที่ยวอยากที่จะสัมผัสกับประสบการณ์ทางวัฒนธรรที่ลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น ด้วยเหตุนี้ คุณหลี่ จิ้นหยวนและเพื่อน ๆ จึงเริ่มพัฒนาและสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ บนพื้นฐานการผลิตหัตถกรรมกระดาษชนชาติไต พวกเขาได้สร้างสรรค์นวัตกรรมด้านวัฒนธรรมในการนำกระดาษชนชาติไตมาประยุกต์ใช้ในการออกแบบศิลปะการผลิตงานฝีมือต่าง ๆ และยังได้ออกแบบจัดทำโครงการดื่มด่ำกับประสบการณ์เทคนิคการทำกระดาษด้วยมือของชนชาติไต รังสรรค์สิ่งอำนวยความสะดวกด้านการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่เต็มไปด้วยบรรยากาศของกระดาษไตเป็นองค์ประกอบ เช่น พิพิธภัณฑ์ศิลปะม่านถัวหลัว เกสต์เฮ้าส์ที่พักและร้านอาหารซึ่งมีกระดาษไตมาเป็นองค์ประกอบในการตกแต่ง ฯลฯ

ปัจจุบัน หมู่บ้านม่านจาวได้กลายเป็นหมู่บ้านแห่งกระดาษชนชาติไตอย่างแท้จริง นักท่องเที่ยวสามารถพักที่เกสต์เฮ้าส์ซึ่งตกแต่งด้วยกระดาษชนชาติไต ทานอาหารไตในร้านอาหารที่ตกแต่งด้วยกระดาษชนชาติไต และยังสามารถสัมผัสประสบการณ์การทำกระดาษไตได้ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะม่านถัวหลัว เข้าร่วมกิจกรรมงานเลี้ยงน้ำชาในหัวข้อกระดาษไตและกิจกรรมอื่น ๆ ที่สนุกสนานและได้ความรู้ ทุกที่ในหมู่บ้านคุณสามารถพบเห็นโต๊ะน้ำชาที่ทำจากกระดาษไต โคมไฟกระดาษไต ภาพวาดจากกระดาษไต และสิ่งประดิษฐ์อื่น ๆ ซึ่งได้นำกระดาษชนชาติไตมาเปลี่ยนให้เป็นงานฝีมือ กระดาษเก่าแก่ของชนชาติไตกลับฟื้นคืนความมีชีวิตชีวาอีกครั้งในหมู่บ้านม่านจาว

สำหรับการนำกระดาษไตมาประยุกต์ใช้อย่างสนุกสนานนั้น คุณหลี่ จิ้นหยวนไม่ได้หยุดเพียงแค่ในหมู่บ้านม่านจาวเท่านั้น แต่เขายังได้นำผลงานกระดาษชนชาติไตก้าวออกสู่เวทีต่างประเทศด้วย ที่ประเทศเยอรมัน คุณหลี่ จิ้นหยวนใช้กระดาษไตเพื่อตกแต่งนิทรรศการศิลปะส่วนตัวระดับไฮคลาส ที่ประเทศแคนาดา กระดาษไตกลายเป็นกระดาษสำหรับให้ศิลปินวาดภาพ ที่ประเทศฝรั่งเศส คุณหลี่ จิ้นหยวนสร้างสรรค์ผลงานศิลปะด้วยกระดาษไตที่พระราชวังในกรุงปารีส ทั้งนี้ เพื่อให้ผู้ชมได้เข้าใจถึงเทคนิคการทำกระดาษจีนโบราณ

“ผมวางแผนจะจัดงานเทศกาลศิลปะม่านจาว เพื่อให้ผู้รักกระดาษและศิลปินผู้ชื่นชอบการวาดภาพมาร่วมตัวกันและสร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่หมู่บ้านม่านจาว ผมต้องการให้มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่เก่าแก่และองค์ประกอบของความทันสมัยมาปะทะกัน เพื่อค้นหาความเป็นไปได้เพิ่มเติมสำหรับการสืบทอดมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมต่อไป” คุณหลี่ จิ้นหยวนกล่าว