พวงมาลัย ศิลปะการประดิษฐ์ดอกไม้อันเป็นเอกลักษณ์และมีเสน่ห์ของไทย

ดอกไม้เป็นสิ่งที่สวยงามและน่ารื่นรมย์ที่สุดในโลกอย่างหนึ่ง หากพูดถึงศิลปะการจัดดอกไม้สิ่งแรกที่เรานึกถึงก็คือศิลปะการจัดดอกไม้สไตล์ยุโรปหรือเกาหลี แท้จริงแล้ว ศิลปะการประดิษฐ์ดอกไม้ของไทยนั้นก็มีความสวยงามและยังเป็นตัวแทนของศิลปะการจัดดอกไม้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งยังมีเสน่ห์เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอีกด้วย

ในประเทศไทยเราสามารถพบเห็นพวงมาลัยที่มีรูปทรงและสีสันสวยงามได้ตามวัดวาอารามและบนท้องถนนซึ่งมีวางขายอยู่ทั่วไป ส่วนใครที่ชอบและคอยติดตามชมละครโทรทัศน์ไทยคงคุ้นเคยกับภาพเหล่านี้กันดี พวงมาลัยสวย ๆ มากมายเหล่านี้ ไม่ได้มีไว้เพื่อชื่นชมเท่านั้นนะคะ

ประเทศไทยเป็นประเทศที่ประชาชนนับถือศาสนาพุทธเป็นส่วนใหญ่ ดอกไม้มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับวัฒนธรรมของชาวพุทธ การประดิษฐ์ดอกไม้ไทยส่วนมากก็เพื่อใช้ในการไหว้หรือบูชาพระ ชาวพุทธนิยมใช้พวงมาลัยที่ร้อยด้วยดอกกุหลาบและดอกมะลิมาถวายพระสงฆ์ ส่วนพวงมาลัยดอกดาวเรืองนั้นนิยมนำมาถวายพระพุทธรูป ในยามเช้า ความสวยงามของภาพสาวไทยสวมชุดไทยพร้อมถือพวงมาลัยอธิษฐานขอพรที่หน้าพระพุทธรูปนั้นมักจะถูกช่างภาพบันทึกไว้มากมาย

พวงมาลัยเป็นตัวแทนของศิลปะการประดิษฐ์ดอกไม้ของไทยซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย มีประวัติศาสตร์มากกว่า 700 ปี ในปัจุบัน พวงมาลัยกลายเป็นงานฝีมือที่โดดเด่นของไทย การสวมพวงมาลัยก็กลายเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างช้านานเช่นกัน 

ดอกไม้มากมายหลายชนิดสามารถนำมาร้อยเป็นพวงมาลัย ซึ่งดอกไม้ที่แตกต่างกันยังสื่อความหมายที่แตกต่างกันไปอีกด้วย 

ยกตัวอย่างเช่น ดอกมะลิสีขาวบริสุทธิ์ที่มีกลิ่นหอมทนและจะออกดอกตลอดทั้งปี คนไทยเชื่อว่าดอกมะลิมีความบริสุทธิ์และยั่งยืนเหมือนความรักของมารดา จนได้ชื่อว่า “ดอกไม้แห่งมารดา” ในวันแม่ (12 สิงหาคมของทุกปี) คนไทยมักจะนำพวงมาลัยดอกมะลิมามอบให้กับคุณแม่ อันเป็นการสื่อถึงความรักและแสดงความขอบคุณต่อบุญคุณของมารดา นอกจากนี้แล้ว ถ้าคุณเคยเข้าร่วมหรือเคยเห็นงานแต่งของคนไทยในละครโทรทัศน์ คิดว่าคุณคงได้สังเกตเห็นพวงมาลัยที่ทำจากดอกกุหลาบ ดอกมะลิและดอกรักสวมประดับไว้ที่คอของเจ้าบ่าวและเจ้าสาวอย่างแน่นอน ในปัจจุบัน พวงมาลัยไทยก็มีความทันสมัยมากขึ้น นอกจากสามารถนำดอกไม้สดมาร้อยแล้ว ยังสามารถใช้วัสดุทดแทนอย่างอื่นมาประดิษฐ์เป็นพวงมาลัย เช่น แป้งปั้น ซึ่งดอกไม้ประดิษฐ์สามารถเก็บไว้ได้ตลอดไป และยังเป็นของที่ระลึกส่งออกไปจำหน่ายยังต่างประเทศด้วย

หลังจากที่ทราบความสำคัญของพวงมาลัยกันแล้ว ตอนนี้เราไปดูกันดีกว่าคะว่าพวงมาลัยมีวิธีทำอย่างไร

ก่อนอื่นเพื่อน ๆ ต้องเตรียมวัสดุและอุปกรณ์เหล่านี้ให้พร้อมก่อนคะ ดอกไม้สด เข็มร้อยมาลัย (เข็มเหล็กหรือเข็มสแตนเลส ยาว 12-14 นิ้ว) ด้าย ริบบิ้นหรือโบว์ กรรไกร มีด ขันหรือกะละมังขนาดเล็ก กระป๋องฉีดน้ำ เท่านี้เราก็สามารถทำพวงมาลัยที่สวยงามออกมาได้

ส่วนขั้นตอนการทำนั้นเราไปชมวีดีโอสาธิตจากคุณเอมนภา คเชนทรกำแหง นักศึกษาปริญญาเอกชาวไทยพร้อม ๆ กันเลยคะ 

เป็นอย่างไรบ้างคะ เพื่อน ๆ คงจะร้อยมาลัยเป็นแล้วใช่มั้ยละคะ