บันทึกเกี่ยวกับนางสาวผุสดี คีตวรนาฏ นักข่าวอาวุโสของไทยและที่ปรึกษาสมาคมนักข่าวไทย

เวลา 21.00 น. ณ ท่าอากาศยานกรุงเทพมหานคร คณะผู้แทนสารนิเทศของจีนได้เดินทางมาถึงห้องรับรอง และได้พบกับนายมงคล บางประภา นายกสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย และสุภาพสตรีอีกท่านที่ดูดีมาก “ฉันชื่อผุสดี ยินดีต้อนรับทุกท่านสู่ประเทศไทย ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ฉันจะเป็นล่ามและคอยติดตามคณะของพวกท่าน” สุภาพสตรีท่านนี้ยื่นมืออกมาพร้อมด้วยรอยยิ้มและกล่าวดังนี้ เธอมีความสูงปานกลาง ผมม้วนประบ่า ดูสง่าแต่ก็น่ารัก ทำให้เดาอายุไม่ออก “ท่านนี้คือคุณผุสดี อดีตประธานสมาคมนักข่าวของพวกเราและเป็นที่ปรึกษาอาวุโสของสมาคมนักข่าวไทย” นายมงคลแนะนำ “ฉันอายุ 81 ปีแล้วค่ะ” ดูเหมือนเธอจะรู้ว่าพวกเรากำลังสงสัยใคร่รู้ คุณผุสดีที่ฉลาดเฉลียวจึงได้ให้คำตอบแก่พวกเรา

เช้าตรู่ของวันรุ่งขึ้น พอพวกเราลงมาข้างล่าง ก็พบกับคุณผุสดีที่รออยู่ด้วยรอยยิ้มและทักทายทุกคน ฉันถามเธอว่า “เมื่อคืนดูแลพวกเราจนถึงดึก คุณได้พักผ่อนบ้างไหมค่ะ” “พักผ่อนสบายมากค่ะ นอกจากนี้ ฉันยังเขียนวิเคราะห์สถานการณ์ประจำวันเสร็จแล้วด้วย” คุณผุสดีกล่าว “คุณอายุ 81 ปีแล้ว ยังเขียนบทความทุกวันเหรอคะ” เมื่อเธอเห็นฉันประหลาดใจ เธอก็ไม่ค่อยเข้าใจ“นักข่าวควรเขียนข่าวทุกวันไม่ใช่เหรอคะ” เมื่อเจอกับคำตอบเช่นนี้ ทำให้ฉันในฐานะเป็นนักข่าวเหมือนกันรู้สึกละอาย

ในช่วงเวลา 3 วันที่เธอติดตามคณะ คุณผุสดีเป็นทั้งล่ามเป็นทั้งนักข่าว และยังเป็นผู้ประสานงานด้วย เธอทำหน้าที่อย่างเต็มที่ สมุดจดบันทึกการสัมภาษณ์หนึ่งเล่ม ปากกาหนึ่งด้าม ไปไหนก็จดถึงที่นั่น ตอนกลางคืน ไม่ว่าจะกลับโรงแรมดึกขนาดไหน ก็มักจะต้องรีบเขียนบทความหัวข้อเฉพาะเพื่อตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์วันรุ่งขึ้นให้เสร็จ เบื้องหลังความเคารพต่ออาชีพนี้ คือเส้นทางชีวิตนักข่าว 50 กว่าปีของเธอที่ไม่เคยผ่อนความตึงของเชือกเลย

ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1963 ที่จบการศึกษาจากคณะวรสารศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ของไทย ทั้งชีวิตของคุณผุสดี ก็ได้มอบแก่กิจการสารนิเทศที่เธอรักเทิดทูนทั้งหมด ในช่วง 60 ปีมานี้ เธอได้ทำงานให้กับสื่อข่าวหลายสำนัก เดินทางไปประเทศในทวีปเอเชียหลากหลายประเทศ ทั้งได้พูดคุยกับบรรดานักการเมืองคนสำคัญ ทั้งได้จับเข่านักคุยกับผู้คนทั่วไป เธอสนใจข่าวการเมืองสำคัญ ในขณะเดียวกัน ก็ใจรักด้านการศึกษาวัฒนธรรม ข่าวที่เธอเขียนมีทั้งข้อคิด อารมณ์และน่าสนใจ

ในขณะเดียวกัน เธอยังดำรงตำแหน่งเลขาธิการใหญ่และรองประธานของกองทุนการศึกษาวัฒนธรรมไทย-จีนประธานสมาคมส่งเสริมการเรียนการสอนภาษาจีนประจำกรุงเทพมหานคร และด้วยความพยายามของพวกเขา ในช่วง 30 ปีมานี้ การเรียนการสอนภาษาจีนในประเทศไทยก็ดำเนินไปอย่างเฟื่องฟู ทั้งชีวิตที่เขียนอย่างไม่หยุดหย่อนนี้ ทำให้เธอกลายเป็น “พี่ผุส” ที่บุคคลในวงการการข่าวของไทยต่างให้ความเคารพ คำเรียกนี้แสดงถึงความเคารพที่มีต่อสตรีที่อายุมากกว่า อีกทั้งยังเน้นย้ำสถานะของคุณผุสดีในวงการการข่าวของไทย

วันที่พวกเราจากประเทศไทย บนทางไปส่งพวกเราที่สนามบิน คุณผุสดีก็โทรศัพท์ประสานงานกำหนดการต่อไป งานรัดตัวจนยุ่งไปหมดของเธอทำให้บรรดานักข่าวบนรถต่างพูดไม่ออก “วางงานลงบ้าง และพักผ่อนซักครู่เถอะคะ” ฉันเสนอ คุณผุสดีที่แสนน่ารักหัวเราะ “จำได้ว่ามีครั้งหนึ่ง ฉันไปเที่ยวทะเลกับลูก ๆ แล้วฉันก็เปรยว่า ต่อไปหากแก่แล้ว จะไปสร้างบ้านที่ริมทะเล พักผ่อนให้เต็มที่ซักหน่อย คิดไม่ถึงว่าบรรดาลูก ๆ กลับย้อนถามฉันว่า แม่ แม่จะแก่เหรอ แม่จะแก่เมื่อไหร่ พวกคุณบอกฉันสิคะว่า ฉันจะพักผ่อนได้เมื่อไหร่”